به گزارش پایگاه خبری اندیشه کرد از سنندج، یادگار کریمی، دبیر جشنواره بین‌المللی قلم هه‌ژار در یک نشست خبری که روز یکشنبه در سنندج برگزار شد، اظهار کرد: این جایزه که به نخستین و بزرگترین جایزه جهانی کتاب در حوزه زبان کردی شهرت یافته، با استقبالی فراتر از انتظار مواجه شده است.
استقبال بی‌سابقه از ادبیات کردی
وی از دریافت ۹۴۱ عنوان کتاب در مدت زمان کوتاه کمتر از ۲ ماه و نیم خبر داد و این میزان استقبال را “بی‌سابقه در حوزه کتاب کردی در سطح جهان” دانست و آن را نشانه‌ای آشکار از ثروتمندی، خلاقیت و پویایی زبان کردی ارزیابی کرد.
کریمی تأکید کرد: جایزه قلم هه‌ژار تنها یک جشنواره ادبی نیست، بلکه فراتر از آن، بستری برای ارائه پژوهش‌ها و آثار برجسته در حوزه‌های متنوع علوم انسانی از جمله دانشگاهی، تاریخی، جامعه‌شناختی و فلسفی است که گستره علمی و فرهنگی زبان کردی را به نمایش می‌گذارد.
دبیر جشنواره همچنین به فشار کاری بالایی که به دلیل حجم زیاد آثار بر تیم اجرایی و هیئت داوران وارد شد اشاره کرد و از تلاش‌های بی‌وقفه کارشناسان و داوران برجسته برای انجام دقیق و حرفه‌ای روند داوری قدردانی کرد. از میان ۹۴۱ عنوان کتاب ارسالی، بر اساس تصمیم شورای سیاستگذاری، ۳۸ عنوان برنده جایزه، ۶ عنوان جایزه ویژه و ۳۲ عنوان شایسته تقدیر خواهند شد.
حضور بین‌المللی و زمان‌بندی جشنواره
کریمی در ادامه به زمان‌بندی برنامه‌های پایانی جشنواره اشاره کرد و گفت: جشنواره در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه، ۷ و ۸ خرداد برگزار می‌شود.
وی همچنین از حضور چشمگیر مهمانان بین‌المللی در این دوره خبر داد و افزود: بیش از ۱۰۰ مهمان فرهنگی، دانشگاهی و نویسنده از کشورهای عراق، استرالیا، سوئد، آلمان و دیگر کشورهای جهان در این رویداد حضور خواهند داشت.” این حضور گسترده، به گفته دبیر جشنواره، “نشان‌دهنده بُرد بین‌المللی جشنواره قلم هه‌ژار و اهمیت جهانی زبان کردی در عرصه فرهنگ و علم است.
آمار دقیق آثار و روند داوری متخصصانه
نجم‌الدین جباری، دبیر علمی جشنواره جایزه قلم هه‌ژار، با ارائه آماری دقیق از آثار ارسالی، اعلام کرد: استان کردستان با ۲۱.۶ درصد از آثار، بیشترین مشارکت را داشته است.
وی افزود: بیشترین آثار ارسالی در زمینه ترجمه با ۱۹۷ اثر (۲۱.۶ درصد)، داستان با ۱۲.۴ درصد و ادبیات کودک با ۱۱.۹ درصد بوده است.سایر بخش‌ها شامل پژوهش ادبی با ۶۹ اثر و ۷.۳۱ درصد، تاریخ با ۵۷ اثر و ۶ درصد، نمایشنامه و تئاتر با ۳۱ اثر، هنر و معماری با سه اثر (یک درصد) و آموزش با هفت‌دهم درصد از کل آثار را به خود اختصاص داده‌اند.
جباری همچنین ۷۴ درصد از شرکت‌کنندگان را مرد و مابقی را زن اعلام کرد و این حجم از کتاب ارسالی را دلیلی بر غنای فرهنگ و ادب کردی و کتاب کردی دانست.
دبیر علمی جشنواره با تأکید بر اینکه جایزه هه‌ژار بزرگترین و اولین جایزه کتاب در سطح جهانی است که به کتاب کردی اختصاص دارد و علوم انسانی بین‌رشته‌ای را نیز شامل می‌شود، افزود: همین استقبال و غنای ارزشمند کار دبیری و داوری را بسیار سخت کرده است.
وی با اشاره به اینکه هیچ محدودیتی برای ارسال آثار وجود نداشت و تنها شرط، زنده بودن نویسنده کتاب بود، هدف اصلی این جایزه را شناساندن اهمیت زبان و ادب کردی به دنیا عنوان کرد.
جباری در تشریح روند داوری اظهار کرد: ۸۴ داور متخصص و باتجربه، از گستره جغرافیایی وسیع در داخل و خارج از کشور، بدون هیچ‌گونه جانبداری، آثار ارسالی را مورد بررسی قرار داده‌اند تا برندگان حقیقی مشخص شوند. وی افزود: در انتخاب داوران از افراد بی‌تجربه، دانشجو و کم‌سن‌وسال پرهیز کرده‌ایم، چراکه معتقدیم افراد باتجربه، بی‌شک توانایی بهتری در درک تجربه نویسندگان و شاعران دارند.
مراحل دقیق داوری و امید به آینده
جباری به مراحل مختلف داوری نیز اشاره کرد و گفت: در مرحله نخست، آثاری که از نظر علمی بودن، حجم و چاپ کتاب، ارجاعات و اسناد در سطح پایین‌تری قرار داشتند، حذف شدند. در مرحله دوم، هر اثر برای دو داور ارسال شد و در صورت هم‌رأی بودن داوران در تأیید یا رد اثر، بر اساس نظر آنها اثر به مرحله سوم داوری می‌رسید یا حذف می‌شد. در صورت تفاوت رأی داوران، اثر به داوران سوم و چهارم ارسال می‌شد و حتی در حدود ۱۰ اثر، داور پنجم نیز برای حفظ حقوق صاحب اثر دخیل بوده است.
دبیر علمی جایزه قلم هه‌ژار ابراز تأسف کرد: در برخی حوزه‌ها نظیر جغرافیا، حقوق و علوم سیاسی استقبال خوبی صورت نگرفت و یا آثار ارسالی به دبیرخانه، قابل توجه نبوده و منجر به جلب رضایت داوران نشد. وی ابراز امیدواری کرد که در سال‌های آتی و دوره‌های بعدی جایزه، این خلأ پر شود و آثار فاخری در این زمینه‌ها نیز در جایزه قلم هه‌ژار حضور پیدا کنند.
